Từ Điển Chứng Khoán Quốc Tế

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa mở cuộc thảo luận công khai và lấy ý kiến công chúng lần đầu tiên về phát hành một đồng tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương (CBDC). Đây được xem là một nỗ lực của Fed nhằm bắt kịp sáng tạo tài chính toàn cầu và duy trì vị thế siêu cường của đồng USD.

Theo tờ Financial Times, sau một thời gian dài chờ đợi của thị trường, vào ngày 20/1, Fed cuối cùng đã công bố một tài liệu thoả luận làm căn cứ cho cuộc thảo luận được dự báo là sẽ “nóng” tại Fed trong những tháng sắp tới. Tuy nhiên, Fed cũng nói thêm rằng ở thời điểm hiện tại chưa rõ cuộc thảo luận này sẽ đi đến kết quả ra sao.

“Chúng tôi mong muốn nhận được ý kiến đóng góp từ công chúng và các bên liên quan trong quá trình chúng tôi tìm hiểu về những điểm tích cực và tiêu cực của một CBDC ở Mỹ”, Chủ tịch Fed Jerome Powell nói trong một tuyên bố.

Trong những năm gần đây, Fed ngần ngại với ý tưởng phát hành CBDC, nói rằng sẽ chỉ phát hành tiền số nếu lợi ích mang lại lớn hơn mặt tiêu cực. Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) đã đi trước rất xa khi tiến hành thử nghiệm đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng đang có những bước tiến vào công nghệ này.

Trước đây, ông Powell từng nói rằng CBDC chỉ “giữ vai trò bổ sung chứ không thay thế cho tiền mặt và các dạng kỹ thuật số hiện có của đồng USD trong khu vực tư nhân, chẳng hạn tiền gửi tại các ngân hàng thương mại”.

“Fed cuối cùng đã khởi động một chủ đề mà các ngân hàng trung ương không thể tránh khi họ tìm cách đảm bảo sự ổn định tiền tệ và trài chính trong bối cảnh có nhiều sáng tạo mới về công nghệ tài chính, bao gồm sự dịch chuyển nhanh chóng sang các dạng thanh toán kỹ thuật số – nhân tố đang giữ vai trò định hình lại thị trường tài chính và các định chế tài chính”, giáo sư Eswar Prasad thuộc Đại học Cornell phát biểu.

Theo dự kiến, quy trình tham vấn công chúng về CBDC của Fed sẽ kéo dài 120 ngày. Hiện Fed chưa đưa ra quyết định nào về việc có phát hành một CBDC hay không, và nếu có thì đồng tiền kỹ thuật só đó sẽ được cấu trúc như thế nào.

“Một CBDC có thể mang lại một lựa chọn thanh toán kỹ thuật số an toàn cho các hộ gia đình và doanh nghiệp khi hệ thống thanh toán tiếp tục phát triển, và có thể dẫn tới các lựa chọn thanh toán nhanh chóng hơn giữa các quốc gia. Tuy nhiên, một đồng tiền số như vậy vẫn có những mặt hạn chế”, Fed nói. “Vấn đề bao gồm làm thế nào để đảm bảo rằng một CBDC sẽ bảo toàn được sự ổn định tiền tệ và tài chính, cũng như bổ sung cho các phương thức thanh toán hiện có. Những vấn đề quan trọng khác cần cân nhắc bao gồm bảo mật công dân và giữ vững khả năng chống lại các hoạt động tài chính phi pháp”.

Chuyên gia kinh tế trưởng Jan Hatzius của ngân hàng Goldman Sachs nhận định rằng khó có chuyện Fed sẽ hành động nhanh để phát hành một CBDC nếu phương án này được lựa chọn. “Fed sẽ hành động thận trọng. Họ sẽ không vội thay thế hệ thống trung gian tài chính với các ngân hàng là trung tâm”, ông Hatzius nói.

Fed nhận thức rõ những rủi ro của một CBDC và thừa nhận rằng một đồng tiền số như vậy có thể “làm thay đổi căn bản cấu trúc của hệ thống tài chính Mỹ”. Theo Fed, chi phí vốn của các ngân hàng có thể gia tăng nếu lượng tiền gửi trong ngân hàng giảm xuống khi một đồng USD kỹ thuật số có lãi suất được sử dụng phổ biến. Điều này sẽ dẫn tới sự gia tăng lãi suất tín dụng đối với doanh nghiệp và hộ gia đình.

Tuy nhiên, Fed nhấn mạnh rằng có thể khắc phục vấn đề này thông qua các thông số thiết kế của CBDC, chẳng hạn giới hạn số lượng CBDC mà một tổ chức hay cá nhân có thể nắm giữ. Fed cũng nói cách tốt nhất để đáp ứng nhu cầu của nước Mỹ là khu vực tư nhân cung cấp các tài khoản và ví kỹ thuật số để tạo điều kiện cho việc quản lý tất cả các trạng thái nắm giữ và thanh toán liên quan. Các ngân hàng thương mại và các nhà cung cấp dịch vụ tài chính phi ngân hàng nằm trong sự điều tiết của của cơ quan chức năng có thể đảm nhiệm vai trò này.

“Các cá nhân, doanh nghiệp và chính phủ có thể sử dụng CBDC để thực hiện các giao dịch cơ bản mua hàng hoá, dịch vụ hay thanh toán hoá đơn. Các chính phủ cũng có thể sử dụng CBDC để thu thuế hoặc trực tiếp chi trả các khoản phúc lợi cho công dân”, Fed nói.

Fed cho rằng việc không hành động cũng dẫn tới những hệ quả bất lợi. Nếu không phát triển được một đồng tiền kỹ thuật số, Mỹ có thể suy giảm vị thế siêu cường trên thị trường toàn cầu – tài liệu của Fed cảnh báo.

“Việc quan trọng là cân nhắc về ảnh hưởng của một tình thế trong tương lai khi nhiều quốc gia khác và liên minh tiền tệ có thể đưa ra được CBDC của họ”, Fed nói. “Đã có một số ý kiến cho rằng nếu các CBDC hấp dẫn hơn so với các dạng hiện có của đồng USD, vai trò của USD trên toàn cầu có thể suy giảm, và một CBDC của Mỹ có thể giúp bảo toàn vai trò quốc tế của đồng USD”.